Oριοθέτηση: Ένα Βήμα προς την Ευημερία
Η οριοθέτηση είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για την ευημερία του ατόμου. Η αποφυγή της θέσπισης ορίων, γίνεται για διάφορους λόγους. Ο φόβος της απόρριψης είναι ένας από τους πιο συχνούς. Υπάρχουν, ωστόσο και άνθρωποι, που δεν ξέρουν πως να βάζουν όρια.
Η οριοθέτηση είναι η διαδικασία μέσω της οποίας, προστατεύουμε τα προσωπικά μας όρια μέσα στις σχέσεις μας και τις αλληλεπιδράσεις με άλλα άτομα. Αναφέρεται στην ικανότητα μας να θέτουμε σαφή όρια στις σχέσεις μας. Θεωρείται μια μορφή αυτοεκτίμησης αλλά και σεβασμού, όχι μόνο για τον εαυτό μας αλλά και τους άλλους.
Η οριοθέτηση επηρεάζει όλους τους τομείς της ζωής μας και έχει πολλά οφέλη, τα οποία επηρεάζουν θετικά τη καθημερινότητά μας. Η έλλειψη ορίων μπορεί να επιτρέπει σε άλλους ανθρώπους να εκμεταλλεύονται κάποιες καταστάσεις που μας αφορούν και η συνεχής παραβίαση των ορίων μας, μας οδηγεί σε στρες και εξάντληση. Πολλές φορές με τη σωστή οριοθέτηση κάποια άτομα θα αντιδράσουν ή θα απομακρυνθούν, άλλες φορές μπορεί εμείς οι ίδιοι να φανούμε αμυντικοί ή αντιδραστικοί, αυτό είναι η τοξικότητα που αρχίζει να αποβάλλεται και είναι φυσιολογικό και αναμενόμενο να συμβεί. Άλλωστε, θέτοντας όρια, σίγουρα θα ξεβολέψουμε κάποιους, που είχαν συνηθίσει να τα παραβιάζουν, ηθελημένα ή άθελά τους.
Οριοθέτηση και Ευημερία
Η οριοθέτηση και η ευημερία συνδέονται. Αυτό συμβαίνει γιατί τα όρια σε οποιοδήποτε είδος σχέσης, οδηγούν στην ανακούφιση και την ισορροπία του ατόμου. Η αυτοεκτίμηση, ο αυτοσεβασμός, η προστασία των προσωπικών αναγκών μας, αφορούν στα όρια και η ψυχική ισορροπία, η σωματική υγεία, η αίσθηση ικανοποίησης και ασφάλειας αφορούν στην ευημερία. Η οριοθέτηση συνδέεται άμεσα με την ψυχική υγεία και την ευημερία. Η συνεχής παραβίαση των ορίων μας από άλλους και παραμέληση αυτών από εμάς, μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο άγχος και συμπτώματα κατάθλιψης. Όταν προστατεύουμε τον εαυτό μας, ανακτούμε τη συναισθηματική μας ισορροπία.
Οριοθέτηση στις σχέσεις
Το πρώτο βήμα για να ξεκινήσουμε την οριοθέτηση, είναι η αναγνώριση και κατανόηση των αναγκών μας. Τι με κουράζει, τι θα ανεχτώ και για πόσο, πως παραμέλησα τις ανάγκες μου και τι μπορώ να κάνω για να το αλλάξω, τι θα με κάνει χαρούμενο, είναι μερικές σημαντικές ερωτήσεις που μας βοηθούν, ώστε να ανακαλύψουμε τι μας δυσκολεύει, τους τρόπους που μας ταιριάζουν ώστε να μην εξαντληθούμε ψυχικά και σωματικά μέσα σε μια κατάσταση, αλλά να πράξουμε έγκαιρα και κατάλληλα για εμάς.
Το να πει κανείς όχι, όταν πραγματικά δεν θέλει κάτι, είναι σημαντικό. Το όχι μπορεί να ειπωθεί με σεβασμό και κατανόηση απέναντι στο άτομο με το οποίο συζητάμε. Όταν επικοινωνούμε σωστά τις ανάγκες και τις επιθυμίες μας, μικραίνει ο χώρος για παρεξηγήσεις.
Εξίσου σημαντικό, ωστόσο, είναι το να σεβαστούμε και τα όρια των άλλων, καθώς και να δείξουμε κατανόηση προς τον εαυτό μας σε όλη τη διαδικασία, σε αυτό το βήμα προς την ευημερία. Ανακαλύπτουμε έναν νέο εαυτό και είναι αναμενόμενο να κάνουμε λάθη και φυσικά να μάθουμε από αυτά.
Η οριοθέτηση είναι απαραίτητη σε όλων των ειδών τις σχέσεις. Επαγγελματικές, οικογενειακές, φιλικές και ρομαντικές. Συχνά, η επιθυμία μας να αρέσουμε ή να μην στενοχωρήσουμε τους άλλους, μας ωθεί στο να βάλουμε στην άκρη τις ανάγκες μας και να αναλάβουμε την ευθύνη των συναισθημάτων των άλλων, “αν στενοχωρηθεί, θα φταίω εγώ που έκανα αυτό”. Aυτό είναι συνεχής πίεση και ένα μεγάλο φορτίο να κουβαλάει ένας άνθρωπος στη καθημερινότητά του και αποτρέπει τις σχέσεις από το να χτίσουν και να επιβιώσουν σε θεμέλια αληθινά. Η συνεχής πίεση, είναι δεδομένο πως οδηγεί σε συναισθηματική εξάντληση, αυξημένο θυμό και στρες.
Το να θέσω όρια, σημαίνει ότι σέβομαι τις ανάγκες μου και όχι ότι επιθυμώ απαραίτητα να απομακρυνθώ από κάποιον.
Εν κατακλείδι
Η οριοθέτηση είναι ένα εργαλείο και μια δεξιότητα για την προσωπική ευημερία. Προστατεύουμε τις ανάγκες μας, σεβόμαστε τον εαυτό μας, ενισχύουμε την αυτοεκτίμησή μας, μειώνουμε την ψυχική και σωματική εξάντληση. Μαθαίνοντας να θέτουμε όρια, ισχυροποιούμε τις σχέσεις μας και απομακρύνουμε οτιδήποτε τοξικό.
Οριοθετώ σημαίνει επενδύω, σημαίνει ευημερώ, σημαίνει σέβομαι και αναγνωρίζω. Έχουμε το δικαίωμα να πούμε όχι, σε κάποιον που παραβιάζει τα όρια μας ακόμα και αν αυτή η απάντηση τον δυσκολέψει. Η οριοθέτηση δεν είναι και ούτε πρέπει να θεωρείται εγωιστική. Αντιθέτως, είναι μια πράξη σεβασμού και φροντίδας προς τον εαυτό μας αλλά και τους γύρω μας, ακριβώς επειδή θέλουμε να χτίσουμε ειλικρινείς σχέσεις. Θέτοντας όρια, κάνουμε ένα βήμα προς την ευημερία και την ισορροπία.
Aν κάτι, δεν μπορεί ένα άτομο να το διαχειριστεί, είναι σημαντικό να αναζητήσει τη κατάλληλη υποστήριξη για την καλύτερη διαχείριση της κατάστασης και της ψυχικής του υγείας. Η επικοινωνία με έναν ειδικό ψυχικής υγείας, η χρήση γραμμών υποστήριξης και σε κάποιες περιπτώσεις τα βιβλία αυτοβοήθειας σε συνδυασμό με την υποστήριξη από ειδικούς είναι σημαντικό βήμα. Δε χρειάζεται να χειροτερέψει μια κατάσταση για να ζητήσει κανείς υποστήριξη.
Mαρτίνη Εβελίνα
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας
MSc Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία
Evag_martini@outlook.com.gr
6982174962